Od 1997 roku ceny nieruchomości nieustannie rosły. Przyczyn globalnego kryzysu finansowego można upatrywać przede wszystkim w naciskach ze strony Billa Clintona na możliwość udzielania kredytów hipotecznych osobom o niższych dochodach. Zatem instytucje kredytowe udzielały kredytów osobom nie posiadającym stałego źródła dochodu, co musiało prędzej czy później doprowadzić do kryzysu. W efekcie zwiększonego popytu ceny nieruchomości zaczęły rosnąć jeszcze szybciej. Rosnące koszty kredytu oraz nieuzasadniony wzrost cen nieruchomości doprowadził do tego, że sztucznie nadmuchana amerykańska bańka zaczęła pękać. Spadł zarówno popyt, jak i ceny nieruchomości. Coraz więcej osób miało kłopoty ze spłatą zadłużenia. Banki zaczęły przejmować nieruchomości i wystawiać je na sprzedaż.[1] Wystawiając na licytację przejmowane nieruchomości doprowadzały do wzrostu ich podaży, co zarazem przyczyniało się do spadku cen nieruchomości, w wyniku którego wzrastały koszty obsługi kredytów, których nieruchomości stanowiły zabezpieczenie. Ponownie wzrastał odsetek kredytów nie spłaconych[2]. Do roku 2007 ceny nieruchomości spadły tak znacznie, że amerykańska bańka ostatecznie pękła, a skutki tego zaczął odczuwać cały świat.
Opisany w skrócie przebieg zdarzeń ściśle odnosi się do przedstawionej przez Hymana Minsky’ego Hipotezy o niestabilności finansowej. Uwidaczniają się tutaj dwa akcentowane przez Minsky’ego elementy, a mianowicie
1) jest to poszukiwanie innowacji przez instytucje finansowe oraz
2) prowadzenie operacji obciążonych coraz większym ryzykiem, zagrażających stabilności rynków finansowych.
Hipoteza ta opiera się na stwierdzeniu, że im dłuższy czas mija od ostatniego kryzysu, tym banki są skłonne podejmować coraz większe ryzyko, a firmy
i gospodarstwa domowe coraz agresywniej finansować swoją działalność, pożyczając więcej i więcej[3].
Koncepcję niestabilności finansowej Minsky’ego można przedstawić w trzech następujących po sobie etapach:
1) pierwszy etap to tak zwany etap hedge financing, w którym na rynku działają podmioty operujące ostrożnie długiem to znaczy udzielają one kredytów tylko takim kredytobiorcom, którzy na pewno spłaca zaciągnięty dług wraz z odsetkami,
2) drugi etap nazywany speculative financing - podmioty realizujące hedge financing wypychane są przez inne poprzez wykorzystanie dźwigni finansowej, ich działania opierane są na spekulacjach tzn., banki udzielają kredytów takim kredytobiorcom, którzy są w stanie spłacić odsetki od zaciągniętego długu, natomiast ich zdolność do spłacenia rat kredytowych zależna jest od wzrostu dochodów w gospodarce,
3) ostatnim trzecim etapem jest moment, w którym na rynku dominują inwestycje budową przypominające piramidę finansową. Oznacza to, że banki udzielają kredytów nawet takim kredytobiorcom, którzy nie są w stanie spłacić ani odsetek ani rat kredytowych. Wykorzystują oni natomiast zaciągnięte kredyty do zakupu aktywów, których ceny mają tendencję wzrostową, szczególnie chodzi tutaj o nieruchomości. Są to tak zwane kredyty subprime: podmioty, które nie są zdolne do spłaty ze swoich bieżących dochodów robią to na zasadzie refinansowania (zaciągają tak zwane kredyty konsolidacyje, rolują) tzn., zaciągają następny kredyt pod zastaw rosnących cen nieruchomości po to, aby spłacić kredyt poprzedni[4].
[1] http://www.bankier.pl/wiadomosc/Przyczyny-i-skutki-kryzysu-w-USA-1739652.html(02.04.2008r.)
[2] Flejterski S., Solarz J.K., „Systemy Bankowe Krajów G20”, Szczecin 2012, s. 406.
[3] Kąsek L, Lubiński M, „ Hyman Minsky- wczoraj i dziś”, 2010 r.
[4] http://agmaandcompany.com/wspolczesny-kryzys-finansowy-przyczyny-i-konsekwencje-dla-gospodarki-swiatowej/(30.09.2013 r.)
[5] Mishkin F. S., „Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 275- 278.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz