Pomiar dokonań @ Risk

Pomiar wyników, który zostaje skorelowany z alokacją kapitału do poszczególnych jednostek biznesowych, wspiera rozwój organizacji, optymalizując wykorzystanie kapitału ekonomicznego, w warunkach konkurowania o niego przez poszczególne ośrodki odpowiedzialności. Uwzględnienie podejmowanego ryzyka finansowego w procesie alokacji kapitału pozwala uniknąć subsydiowania przez ośrodki odpowiedzialności, które podejmują niewielkie ryzyko, wypracowując stabilne zyski, ośrodków odpowiedzialności o wysokich zyskach w danym okresie, które są jednak narażone na znaczącą ich zmienność – czyli wysokie ryzyko finansowe. Stąd podjęcie wyższego ryzyka finansowego powinno być powiązane z wymogiem odpowiednio wyższych zysków ekonomicznych.



Podejście standardowe do zarządzania strukturą kapitałową przedsiębiorstwa koncentruje się głownie na zobowiązaniach i kapitale własnym. Brak uwzględnienia całości zapotrzebowania na kapitał ryzyka, prowadzi do zniekształcenia oceny poprawności zawiązanego kapitału oraz kosztów finansowania i zabezpieczania działalności przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji może się okazać, że cel, jakim jest minimalizacja średnioważonego kosztu kapitału (WACC), będzie prowadzić do wzrostu globalnego kosztu pozyskania kapitału przez przedsiębiorstwo (TACC), finansującego całość jego działalności. TACC powinien stać się zatem referencją dla oceny efektywności wykorzystania kapitału w przedsiębiorstwie, która powinna przewyższać ten koszt.


Analizę wyników ekonomicznych należy rozbudować o zwrot z podejmowanego ryzyka. W tym celu należy wykreować instrument sterujący, którego zadaniem jest generowanie wyprzedzających oddziaływań w systemie cybernetycznym sprzężeń zwrotnych, co powinno stabilizować wartość wyników ekonomicznych i przyczyniać się do poprawy efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa. Instrument sterujący określa relację wypracowanych wyników do kapitału ekonomicznego niezbędnego do funkcjonowania przedsiębiorstwa (lub tylko sfinansowania podejmowania ryzyka finansowego). W ten sposób proces pomiaru wyników uwzględnia nie tylko ich zmiany związane z negatywnymi odchyleniami planowanych wartości przychodów i kosztów, ale także gwarantuje pełną informację o kosztach zabezpieczenia się przed niepożądanymi skutkami ryzyka finansowego. Jeżeli zapewni się przejrzystość rozdzielenia wpływu ryzyka na wyniki działalności operacyjnej od kosztów sterowania jego wartością, można przeprowadzić pełną analizę zwrotu z podejmowanego ryzyka finansowego. W tym momencie następuje odejście od tradycyjnego pomiaru zwrotu z kapitału na rzecz zwrotu z kapitału uwzględniającego ryzyko. Miary zwrotu z kapitału powinny umożliwiać bezpośrednią analizę tej relacji, wykorzystując pomiar potencjalnych, niepożądanych odchyleń od planowanych wartości. Należy doprowadzić do oddzielenia kompetencji i świadomego działania od przypadku. Stąd ocena alternatyw dla wyborów ekonomicznych, postrzegana przez pryzmat osób podejmujących decyzję w warunkach ograniczonych zasobów, zostaje uzupełniona o analizę ryzyka finansowego.

Wskaźniki RaP należy stosować do kreowania oddziaływań sterujących, bazujących na informacjach zorientowanych na przyszłe wyniki ekonomiczne. Stąd tak należy sterować decyzjami w organizacji, aby osoby je podejmujące, wykorzystując dostępne instrumenty reakcji na ryzyko i antycypując niepożądane jego oddziaływania, podejmując decyzje w ramach określonych przez wymagania i normy, doprowadzały do ograniczania zmienności wyników ekonomicznych, tworząc jednocześnie potencjał do wykorzystywania pojawiających się szans ich poprawy w wyniku osiągania nadwyżki stopy zwrotu z kapitału powyżej TACC.

Więcej: C. Marrison: The Fundamentals of Risk Measurement, McGraw-Hill, Nowy Jork 2002.