BSC, Zrównoważenie celów w mapie strategii dla gminy

Istotnym zagadnieniem jest zdefiniowanie celu nadrzędnego, którego realizację powinny wspierać poszczególne cele cząstkowe podzielone zarówno na perspektywy BSC, jak i kapitały rozwoju zrównoważonego i trwałego. Innym istotnym zadaniem jest doprowadzenie do objęcia zarządzaniem realizacji celu nadrzędnego wszystkich podmiotów, na których działalność operacyjną gmina ma wpływ. Dopiero w takiej sytuacji zarządzanie realizacją strategii w gminie osiągnie wymagany stopień spójności i kompleksowości.

Przystępując do budowy BSC dla gminy należy się zastanowić czy jej klasyczna budowa w pełni odpowiadać będzie specyfice podmiotu, dla którego jest przygotowywana. Wydaje się, że należy wprowadzić modyfikacje w jej strukturę. Nadrzędną perspektywą winna być w przypadku gminy perspektywa mieszkańców (klienta), ponieważ ich zadowolenie jest kluczowym celem działania tej organizacji. Perspektywa finansowa powinna być postrzegana jako jedno ze źródeł zasobów warunkujących sukces strategii. Perspektywy procesów wewnętrznych oraz nauki i rozwoju pełnią podobną rolę jak w organizacjach typu biznesowego.
Realizacją zadań wynikających ze strategii zajmuje się urząd danej jednostki samorządowej wraz z powołanymi jednostkami pomocniczymi i podmiotami gospodarczymi jak przedsiębiorstwa komunalne, komunikacyjne itd. Kartę wyników sporządzoną dla gminy należy kaskadować w pierwszej kolejności właśnie do działalności operacyjnej tego urzędu, określając dla niego uszczegółowione cele, które następnie będą kaskadowane na poszczególne działy, stanowiska samodzielne oraz jednostki i podmioty podległe. Urząd gminy po wprowadzeniu tego instrumentu powinien sporządzać okresowy (miesięczny, kwartalny) raport, przedstawiający główne cele i aktualne wyniki w porównaniu z założeniami, w przekroju poszczególnych celów, a szczególnie postęp realizacji celów w wymienionych perspektywach.

Analiza  klasycznej mapy strategii może wskazywać na zrównoważenie poszczególnych perspektyw. Jednakże, gdy uzupełni się ją o nowy wymiar – kapitały zapewniające zrównoważenie rozwoju jednostki samorządowej, to zauważa się, że tak zdefiniowana strategia nie rozpatruje wielu istotnych aspektów funkcjonowania tego podmiotu. Stąd należy dodajać jednocześnie cele dopełniające strategię w kierunku rzeczywistej poprawy warunków życia mieszkańców.
Istotne jest uzupełnienie tradycyjnej mapy strategii o wymiary rozwoju zrównoważonego i trwałego, co powinno zwiększyć jej użyteczność dla jednostek samorządowych.


Oczywiście dla kompletności mapy należy poszczególne cele połączyć ze sobą. Istotne jest jednak zwiększenie kompletności tego narzędzia po dostosowaniu go do specyfiki jednostki samorządowej. Wydaje się, że uzupełnienie metodyki mapy strategii o kapitał ludzki, przyrodniczy i ekonomiczny pozwoli gminie osiągać jej cele w sposób zapewniający przynajmniej rozważenie interesów wszystkich podmiotów zaangażowanych w jej funkcjonowanie.

Powyżej przedstawione cele mają za zadanie jedynie wskazanie sposobu uzupełnienia kompletności i szczegółowości mapy. Każdy z podmiotów powinien przygotować specyficzne dla siebie cele, jedynie bazując na powyższej propozycji jako swoistej wskazówce – wymagane jest oczywiście poprawienie jakości definicji celów (ZMORA, SMART) oraz dostosowanie ich do celu nadrzędnego i miary jego sukcesu. Tu należy zdefiniować ostatecznie co jest oczekiwanym celem.

Jeżeli gmina zdecyduje się wdrażać tego typu narzędzie powinna zaopatrzyć je w zespół mierzalnych mierników umożliwiających rozliczanie realizacji strategii. Niezbędne jest także powiązanie celów z mapy strategii gminy z funkcjonowaniem podmiotów, będących jednostkami realizującymi zadania jednostki samorządowej, których jest właścicielem – np. poprzez zaprojektowanie map strategii tychże podmiotów i powiązanie ich celów z celami gminy. Powinno to przyczynić się do zwiększenia efektywności zarządzania funkcjonowaniem gminy oraz spójności działań każdego z podmiotów, co z kolei zagwarantuje sukces w realizacji strategii.