Kategorie ryzyka personalnego

Jeżeli wziąć pod uwagę obszar ryzyka dotyczącego zarządzania personalnego, które najczęściej odnoszone jest składników poszczególnych funkcji personalnej, z czego wyróżnia się ze względu na[1]:
- źródło powstawania ryzyka personalnego które dzielimy na :

• ryzyko endogenne – wewnętrzne (tkwiące w organizacji);
• ryzyko egzogenne – zewnętrzne (konkurencyjne, prawne, ekonomiczne, polityczne, technologiczne);

- rodzaje strat lub korzyści działalności personalnej wyróżnia się ryzyko :

• niedostosowania popytu i podaży pracy - wynika z błędów w fazie planowania zasobów ludzkich w przedsiębiorstwie;
• ryzyko selekcyjne - nieodpowiedni dobór pracowników na określone stanowisko;
• ryzyko podziału ról - nieodpowiedni podział obowiązków i zadań wewnątrz organizacji;
• ryzyko ewaluacyjne - wynika z braku odpowiednich systemów oceny pracowniczych;
• ryzyko inwestowania w rozwój pracowników- wynika z braku umiejętności oceniania przez kierownictwo umiejętności pracowników;
• ryzyko motywacyjne- pojawia się, gdy narzędzia motywacyjne są niedostosowane do indywidualnych potrzeb pracownika;
• ryzyko derekrutacyjne – zwolnienia pracowników są jednym ze sposobów zmniejszenia kosztów organizacyjnych;

- możliwość objęcia ryzyka personalnego ubezpieczeniem wyróżnia się:

• ubezpieczalnie (np. odszkodowania z tytułu Strat w wyniku wypadków pracowników przy pracy);
• ryzyko niemożliwe do ubezpieczenia.

- przewidywalność można mówić o ryzyku :

• nieprzewidywalnym;
• przewidywalnym;

- okres istnienia ryzyka personalnego może być

• krótki;
• wysoki;

- na wysokość ryzyko personalne dzielimy na:

• ryzyko wysokie,
• ryzyko średnie,
• ryzyko niskie;

- na zasięg konsekwencji ryzyka (ryzyko może ograniczyć się do organizacji lub być postrzegane nawet poza jej granicami) dzielimy na ryzyko:

• wewnątrzorganizacyjne (niewidoczne na zewnątrz);
• utraty wizerunku organizacji na rynku pracy;

Z kolei w organizacji może obejmować mniejsze lub większe zespoły ludzkie, stanowiąc ryzyko:
• dla jednego zespołu;
• dla wielu zespołów;
• dla całej firmy (wszystkich zatrudnionych);

- Ryzyko personalne dzielone jest także ze względu na szczeble zarządzania:
ryzyko krótkowzroczności - sytuacja, gdzie nie dostrzega się szczebla taktycznego, występuje na szczeblu operacyjnym;

• ryzyko dalekowzroczności - skutkuje ono brakiem przekładania się działań długookresowych na taktykę oraz działania operacyjne, występuje na szczeblu strategicznym;
• ryzyko taktyczne – przyjmuje się - im wyższy szczebel zarządzania, tym większe możliwości wystąpienie ryzyka i zakres jego skutków.

- na interpretację pojęcia ryzyka, dzielimy na:

• czyste (ryzyko utraty) - ma charakter rekurencyjny, co oznacza, że przy założeniu pewnych okoliczności istnieje prawdopodobieństwo jego wystąpienia, któremu trudno zapobiegać;
• spekulacyjne (dynamiczne) - mówimy wtedy, gdy występuje możliwość poniesienia strat i osiągnięcia korzyści , które poddaje się kształtowaniu;

- na stopień powiązania z konkretną funkcją, procedurą, koncepcją czy metodą zarządzania zasobami ludzkimi ryzyko dzieli się na:

• specyficzne - charakterystyczne dla określonej funkcji, procedury, koncepcji czy metody zarządzania zasobami ludzkimi; 
• niespecyficzne - występujące przy różnych działaniach personalnych, np. ryzyko braku akceptacji ze strony pracowników, ryzyko trudności w komunikowaniu się, ryzyko konfliktu, ryzyko wydłużonego okresu oczekiwania na korzyści przyjętego działania lub rozwiązania, ryzyko efektywnościowe, ryzyko logistyczne, ryzyko różnic kulturowych, ryzyko zdarzeń losowych;

- na działania personalne w rożny sposób powodując kolejny podział na:

• ryzyko pozytywne;
• ryzyko negatywne.

Ryzyko personalne i jego podział należy badać na podstawie aktualnej sytuacji organizacji jak i z innowacyjnego podejścia do zarządzania zasobami ludzkimi, takie ryzyko dzielimy na:

• ryzyko zaistniałe na skutek zastosowania innowacyjnych rozwiązań w zarządzaniu;
• ryzyko powstałe poprzez brak zastosowania innowacyjnych rozwiązań w zarządzaniu zasobami ludzkimi[2]. 

[1] A. Lipka: Ryzyko Personalne: Szanse i zagrożenia zarządzania zasobami ludzkimi, wyd. Poltext, Warszawa 2002, s. 45
[2] Tamże, s. 49-50