Rodzaje ryzyka / wybrane przykłady

Post opracowany na podstawie nagrodzonej pracy w II Edycji Konkursu Polrisk na najlepszą pracę dyplomową z zakresu zarządzania ryzykiem w organizacji.
Magdalena Kowalcze za pracę pt: NIEWŁAŚCIWE ZARZĄDZANIE RYZYKIEM PRZYCZYNĄ KRYZYSU FINANSOWEGO NA PRZYKŁADZIE LEHMAN BROTHERS





Ryzyko kredytowe można podzielić na:
· ryzyko niedotrzymania warunków (z ang. default risk), oznacza niedokonanie płatności wynikającej z umowy kredytowej i jest rozpatrywane w koncepcji negatywnej;
· ryzyko wiarygodności kredytowej (z ang. credit worthiness risk) jest z kolei rozpatrywane w koncepcji neutralnej, ponieważ może nastąpić zarówno pogorszenie, jak i polepszenie wiarygodności kredytobiorcy[1].

Innym kryterium podziału ryzyka kredytowego jest kryterium charakteru stron kontraktu. Można je podzielić na:
· ryzyko kredytobiorcy lub ryzyko emitenta (z ang. borrower risk, issuer risk), występuje w przypadku gdy dany kontrakt ma postać dłużnego instrumentu finansowego, na przykład kredytu lub obligacji;
· ryzyko drugiej strony, lub ryzyko kontrpartnera (z ang. counterparty risk), występuje w przypadku, gdy kontrakt nie jest instrumentem dłużnym, ale powoduje powstanie zobowiązania, np. instrumenty pochodne[2].

Kolejnym rodzajem ryzyka finansowego jest, wspominane już w poprzednim rozdziale, ryzyko operacyjne, również bardzo istotne jeśli chodzi o zweryfikowanie postawionych w pracy hipotez badawczych.
Komitet Bazylejski zdefiniował ryzyko operacyjne jako bezpośrednio związane z „błędami popełnianymi przez ludzi, awariami systemów, nieodpowiednimi procedurami i kontrolą”[3].

Jako miejsca występowania ryzyka operacyjnego w przedsiębiorstwie można wyróżnić następujące obszary[4]:
· oszustwo wewnętrzne,
· oszustwo zewnętrzne,
· bezpieczeństwo pracy i relacje z pracownikami,
· klienci, produkty i relacje biznesowe,
· zniszczenie fizycznych aktywów,
· wady systemów,
· zarządzanie procesami biznesowymi.

W przypadku ryzyka operacyjnego, przedstawiona powyżej teoria, doskonale znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości, czego najlepszym przykładem jest podmiot badawczy niniejszej pracy.

Ryzyko płynności, również już wspominane w poprzednim rozdziale, w kontekście kryzysu zaufania na rynku międzybankowym, jest kolejnym rodzajem ryzyka finansowego.
Płynność można rozumieć jako zdolność podmiotu do terminowego regulowania zobowiązań lub jako wypłacalność podmiotu, czyli sytuację, kiedy wartość rynkowa aktywów podmiotu jest wyższa od wartości rynkowej jego zobowiązań[5].
Bardzo istotnym dla każdego przedsiębiorstwa rodzajem ryzyka jest również ryzyko biznesu, czyli „ryzyko spowodowane zmianami warunków ekonomicznych prowadzenia działalności gospodarczej przez podmiot”[6].
Specyficznym rodzajem ryzyka, niewynikającym z powyżej opisanych rodzajów ryzyka, jest ryzyko wydarzeń, które mają wpływ na sytuację podmiotu gospodarczego, np. katastrofy naturalne[7].

[1] K. Jajuga, Zarządzanie ryzykiem, op. cit., s. 23.
[2] Ibid., s. 23-24.
[3] A. Waszkiewicz, Ryzyko sekurytyzacji…, op. cit., s. 301.
[4] K. Jajuga, Zarządzanie ryzykiem, op. cit., s. 24.
[5] K. Jajuga, Zarządzanie ryzykiem, op. cit., s. 24-25.
[6] Ibid., s. 25.
[7] Ibid., s. 25.