Klasyczna teoria optymalnego obszaru walutowego zakładała egzogeniczność kryteriów jego tworzenia. Jednakże, dzięki potencjalnej endogeniczności kryteriów określonych w TOOW, w przededniu utworzenia strefy euro wskazano na możliwe wyeliminowanie ryzyka szoków asymetrycznych dzięki wzrostowi integracji monetarnej, co w rezultacie powinno prowadzić do zmian w strukturze przemysłu na jej terytorium[1].
Nowa TOOW powstała w odpowiedzi na zjawiska zaobserwowane już po publikacjach z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. opisujących optymalne obszary walutowe. Przykładowo niezbędne stało się znalezienie odpowiedzi na pytanie o właściwy czas i mechanizmy tworzenia unii walutowej oraz uzupełnienie TOOW o wskazówki normatywne[2]. W nowej TOOW podkreślono, że w przypadku jednorodnej grupy państw, w szczególności pod względem funkcjonowania rynku pracy, dynamiki cen czy struktury handlu, polityka monetarna właściwie realizowana przez każde państwo może lepiej odpowiadać na szoki niż centralnie realizowana polityka dla całego obszaru. Poddano także krytyce indywidualne działania antyinflacyjne poszczególnych państw. Według nowej TOOW politykę monetarną należy oddać w zarządzanie instytucji bardziej wiarygodnej niż rządy poszczególnych państw (w wyniku utworzenia obszaru walutowego i przyjęcia centralnego mechanizmu prowadzenia polityki monetarnej). Stąd można wskazać, że w założeniach nowej TOOW niska inflacja jest skutkiem, a nie warunkiem przyłączenia się do obszaru walutowego[3]. Powinien następować zatem proces zbliżania się stopy inflacji w państwie przystępującym do stopy inflacji obszaru jednej waluty (po przyłączeniu się tego państwa do obszaru walutowego).
W wyniku wprowadzenia jednej waluty oraz integracji gospodarczej powinna wzrastać wymiana handlowa i w efekcie korelacja cykli koniunkturalnych[4]. W następstwie wzrostu obrotów handlowych powinien pojawić się efekt zbieżności, który w świetle tradycyjnej teorii optymalnego obszaru walutowego powinien nastąpić przed wprowadzeniem jednej waluty. Zmniejszenie ryzyka szoków asymetrycznych powinno następować dzięki wzrostowi handlu wewnątrzgałęziowego i specjalizacji regionów, co powinno zwiększać korelację rozwoju gospodarczego, prowadząc do szoków symetrycznych. W ten sposób następuje poprawa wypełnienia kryteriów optymalności obszaru walutowego. W przypadku braku początkowej synchronizacji cykli koniunkturalnych potrzebne jest wsparcie w postaci narodowej polityki monetarnej, pomocnej w osiągnięciu równowagi gospodarczej. Istotne jest jednak wskazanie, że kryteria ustalone przez TOOW mogą zostać spełnione ex-post. Warunkiem jest jednak zapewnienie wysokiego poziomu dostosowania instytucjonalnego i strukturalnego, umożliwiającego przyśpieszenie procesów realnej konwergencji. Niemniej niektórzy autorzy wskazują, że mimo zwiększenia się korelacji cykli koniunkturalnych między państwami obszaru walutowego, w wyniku wzrostu obrotów handlowych między nimi, sytuacja ta nie zawsze przekłada się na redukcję szoków asymetrycznych[5] - warunkiem jest podobieństwo rozwiązań strukturalnych wśród państw na obszarze waluty[6]. Stąd endogeniczność TOOW określa się często mianem hipotezy.
[1] J. Frankel, A. Rose, The Endogenity of the Optimum Currency Area Criteria, „Economic Journal”, 1998, nr 7.
[2] F. Mongelli, New views on the optimum currency area theory: what in EMU telling us?, „ECB Working Paper”, 2002, Frankfurt nad Menem, s. 14-17.
[3] G.S. Tavlas, The „New” Theory of Optimum Currency Areas, „The Word Economy”, 1993, Vol 16 (6).
[4] J. Frankel i A. Rose wykazali, że stopień integracji gospodarczej i cykli koniunkturalnych to procesy endogeniczne w stosunku do procesu integracji monetarnej. Stąd o wejściu do unii monetarnej nie musi przesądzać wypełnienie kryteriów optymalnego obszaru walutowego.
[5] P.B. Kennen, Currency Areas, Policy Domains and the Institutionalization of Fixed Exchange Rates, Centre for Economic Performance, London School of Economics and Political Science, London 2000.
[6] H. Hallet, L. Piscitelli, The Endogeneus Optimal Currency Area Hypothesis: Will the single currency Induce Convergence in Europe?, „Royal Economic Society Annual Conference”, University of Durham, 2001.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz